Zijn denkwijze

 

Volgens Aristoteles moet er naar elke handeling apart gekeken worden, omdat deze plaats, tijd en situatie gebonden is. Er is in zijn filosofie dan ook geen absolute maatstaaf voor het goede.

Aristoteles dacht dat men alles deed met een reden: "Als ik vanmiddag ga wandelen, dan is dat om mijn gezondheid te bevorderen" Aristoteles bedreef dan ook de Doelethiek.

 

Aristoteles stelt dat men alleen oordeel mag vellen op basis van de zintuigen, op het 'waarneembare'

Wat is Goed?

Aristoteles bespreekt allerlei voorbeelden om "wat goed is" aan te duiden. Goed gereedschap is gereedschap dat precies doet waarvoor het gemaakt is, idem dito met een goede timmerman, die zijn werk naar behoren uitvoert. Goed zijn heeft in deze voorbeelden dus ook te maken met een doel, de taak of functie die iets of iemand heeft. Hieruit concludeert Aristoteles dat een goed mens een mens moet zijn die bedreven is in hetgeen waar de mens bedreven in hoort te zijn. Maar waar zijn wij dan zo bedreven in? Het moet iets zijn wat de mensen onderscheidt van andere dieren. En eigenlijk het enige wat de mens wel heeft wat dieren (volgens Aristoteles) niet hebben, is de rede, het vermogen tot denken, tot het maken van beslissingen die tegen onze draad in zijn etc.

 

Het juiste midden

In vrijwel alle karaktereigenschappen heb je volgens Aristoteles een juist midden, een soort richtlijn waar men zich in de meeste situaties aan zou moeten houden. Ik zal een paar voorbeelden geven:

 

Tekort    Midden    Teveel

laf           dapper      roekeloos

gierig       vrijgevig   onmatig

nederig    fier           verwaand

lomp        geestig     platte grappenmaker

 

Mogen we dan nooit lomp of roekeloos zijn? Nee, stelt Aristoteles. Dit is (alweer) plaats, tijd en situatie gebonden.